Appelleren is riskeren (!)
Hoger beroep instellen in het strafrecht, hoe werkt dit en wat zijn de consequenties?
Wat betekent in het strafrecht appelleren? Appelleren is niets anders dan beroep instellen tegen een uitspraak. Beroep instellen tegen een uitspraak in het strafrecht gaat erg “gemakkelijk”. Ik dien namens cliënt een akte in bij de griffie van de rechtbank die de uitspraak heeft gedaan, geef aan dat we het niet eens zijn met de uitspraak en dien op deze manier “al” beroep in. Binnen 2 weken dien ik dan een zogenaamd appelschriftuur in, waarin ik aangeef waarom ik en mijn cliënt het niet eens zijn met de uitspraak. Dit kan zijn omdat er bijvoorbeeld voor vrijspraak is gepleit en cliënt toch is veroordeeld, maar ook tegen de strafmaat kan beroep worden ingesteld. Als je bijvoorbeeld vindt dat de straf buitenproportioneel is of als in andere soortgelijke zaken een lagere straf is opgelegd.
Beroep moet ik binnen 14 dagen na de uitspraak indienen. Indien beroep niet binnen deze termijn wordt ingediend wordt het vonnis van de rechter onherroepelijk en kan er geen beroep meer worden ingediend. Opgelegde straffen kunnen dan ten uitvoer worden gelegd.
Beroep in strafzaken kan worden ingesteld als je bent veroordeeld voor een misdrijf. Dan kan altijd beroep ingesteld worden, ongeacht de hoogte van de straf. Als je bent veroordeeld voor een overtreding, dan kan beroep worden ingesteld indien er een geldboete van minimaal 50 euro of een andere straf of maatregel is opgelegd.
Beroep kan dus bijna altijd worden ingesteld. Echter, als je in beroep wilt gaan tegen een uitspraak waarbij je bent veroordeeld tot een geldboete van maximaal € 500,00, dan moet er verplicht een appelschriftuur worden ingediend en moet je verplicht dus aangeven waarom je in beroep bent gegaan. Op basis van de door mij namens cliënt opgegeven grieven wordt dan door de voorzitter van het Gerechtshof (vooral) beoordeeld of we in het hoger beroep worden toegelaten en/ of er dus een inhoudelijk behandeling van het beroep gaat plaatsvinden. Ook al is het dus niet in alle zaken verplicht, dien ik eigenlijk in elke zaak een schriftuur in, zodat het Gerechtshof weet waarom er beroep is ingesteld. Dan weet het Gerechtshof waarom ik het niet eens ben met de uitspraak van de rechtbank.
Overigens kan ook geen beroep worden ingesteld tegen een vrijspraak. Dit is natuurlijk wel logisch. Echter, de officier van justitie kan natuurlijk wel beroep instellen tegen een vrijspraak.
In beroep behandelt het Gerechtshof de hele zaak opnieuw. Uiteraard kijkt het Hof specifiek naar de door de verdediging aangevoerde bezwaren tegen het vonnis van de rechtbank.
Ik bespreek altijd heel goed met cliënten of er beroep moet worden ingesteld of niet. Als een cliënt het niet eens is met de uitspraak van de rechtbank, is het natuurlijk logisch dat de meesten direct beroep willen instellen bij het Hof. Echter, zoals hiervoor ook aangegeven wordt de strafzaak bij het Hof volledig opnieuw behandeld. Dit betekent ook dat in beroep een hogere straf kan worden opgelegd dan die de rechtbank heeft opgelegd. In het strafrecht zeggen wij altijd: “appelleren is riskeren” en dat zeggen we niet voor niets. Hoe vaak lees je de laatste tijd wel niet in het nieuws dat in beroep een verdachte zwaarder wordt gestraft dan door de rechtbank? Daarom bespreek ik met cliënten altijd heel goed voordat we beroep instellen wat de voor- en nadelen kunnen zijn en welke risico’s daaraan verbonden zitten. Een ander nadeel is namelijk ook dat er veel werkdruk is bij de gerechtshoven op dit moment en dat zaken van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden zelfs door andere gerechtshoven moeten worden behandeld. Vaak is het zo dat als beroep wordt ingesteld, de cliënt minimaal een jaar moet wachten (als hij niet gedetineerd zit) totdat het beroep wordt behandeld. Deze nadelen en risico’s bespreek ik dus altijd goed, maar uiteindelijk blijft het een feit dat als iemand het niet eens is met de uitspraak van de rechtbank je toch vaak ziet dat diegene wel in beroep wil gaan. Dat begrijp ik uiteraard wel. Ik maak namelijk ook vaak mee dat het Gerechtshof de zaak heroverweegt en alsnog cliënt vrijspreekt of een (veel) lagere straf oplegt. Het is dus altijd een keuze die weloverwogen moet worden gemaakt. Als je dan maar wel bewust bent van: “appelleren is riskeren”.
Heb je te maken met het adolescentenstrafrecht? Heb je een dagvaarding ontvangen waarin de officier van justitie aangeeft voornemens te zijn een straf uit het jeugdrecht toe te passen? Ik ben gespecialiseerd in het strafrecht en heb al meerdere zaken behandeld met betrekking tot het adolescentenstrafrecht. Voor vragen kun je altijd contact met me opnemen.