Uitbreiding slachtofferrechten
Een Kamermeerderheid staat achter een verschijningsplicht voor verdachten tijdens het spreekrecht van slachtoffers. Zo wil de Kamer dat verdachten van ernstige zeden- en geweldsmisdrijven voortaan verplicht aanwezig zijn op de zitting en bij de uitspraak in hun strafzaak waardoor slachtoffers of nabestaanden gebruik kunnen maken van het spreekrecht in het bijzijn van de verdachte. Zoals dat onlangs ook gebeurde in de Zaak Nicky Verstappen, waarbij de moeder en zus van Nicky Verstappen zich tot verdachte Jos B. richtten. De verdachte wordt op die manier geconfronteerd met het leed dat hij/zij veroorzaakt zou hebben. Hoewel ik begrijp dat hier behoefte aan is leidt dat niet altijd tot een juiste behandeling van de verdachte. Lees er meer over in mijn nieuwe blog.
Spreekrecht bij tbs-verlenging
Het nieuwe Wetsvoorstel voorziet in nog een aantal aanvullende slachtofferrechten. Zo komt er ook een spreekrecht voor slachtoffers of nabestaanden tijdens de tbs-verlengingszitting. Het moment waarop een dader weer terugkeert in de samenleving kan bij slachtoffers of nabestaanden namelijk boosheid, verdriet en angst veroorzaken. Door spreekrecht tijdens de tbs-verlengingszitting kunnen slachtoffers of nabestaanden zich uitlaten over de bijzondere voorwaarden die aan de voorwaardelijke beëindiging van tbs met dwangverpleging kunnen worden verbonden.
Spreekrecht stief-familie en verandering voorschotregeling
Daarnaast mag ook de stief-familie van een overleden slachtoffer straks gebruik maken van het spreekrecht tijdens de terechtzitting. Daarmee wordt recht gedaan aan het feit dat steeds meer kinderen opgroeien in een samengesteld gezin. En tenslotte wordt de voorschotregeling voor slachtoffers en nabestaanden uitgebreid. De regeling geldt op dit moment alleen bij zwaardere zaken waarin sprake is van een misdrijf. Dat gaat veranderen, voortaan kun je bij overtredingen ook aanspraak maken op de voorschotregeling. Dat betekent dat de overheid de schadevergoeding voorschiet als de dader na 8 maanden de definitief opgelegde schadevergoeding nog niet heeft betaald.
Onschuldpresumptie in geding
Met name het spreekrecht komt tegemoet aan de maatschappelijke wens om daders van misdrijven met hun daden en de gevolgen daarvan te confronteren. En dat is natuurlijk begrijpelijk aangezien de emotionele impact van een misdrijf voor slachtoffers en nabestaanden soms levenslange gevolgen heeft. Daar kunnen we ons allemaal iets bij voorstellen. Toch wil ik daar vanuit het perspectief van een strafadvocaat een ander licht op werpen, want met het spreekrecht komt wel de onschuldpresumptie in het geding.
Eerlijk verloop proces
Het is namelijk zo dat iemand onschuldig is totdat het tegendeel bewezen wordt. Dus een mogelijke dader zit nog steeds als verdachte in het proces en bij zijn zitting(en). De emotionele lading die het spreekrecht met zich meebrengt heeft hoe dan ook invloed op het verloop van het proces. Terwijl de rechter op basis van het dossier en het onderzoek ter terechtzitting nog moet bekijken of de verdachte zou kunnen worden veroordeeld. Stel dat iemand onschuldig is, dan heeft het spreekrecht ook emotionele consequenties voor de verdachte. Door het spreekrecht kan een slachtoffer spreken ter zitting en zich richten tot de verdachte en beschrijven welk leed is aangedaan. Echter, degene die terecht zit, is geen dader maar is en blijft verdachte totdat een rechter of rechtbank hem of haar veroordeelt. Als strafrechtadvocaat moet ik ook altijd het belang van cliënten laten meewegen en ervoor waken dat een proces zo eerlijk mogelijk verloopt. Dat is wel de andere kant van de medaille.
Heeft u ergens vragen over? Neem dan contact met mij op.